نرگسِ منتظِر ظهور

*بسم الله الرحمن الرحيم* 

*قسمت پانزدهم: موضوع جهاد تبیین*

از بین همین کلمات قرآن، أَکْثَرَ شَیْ‌ءٍ جَدَلًا، أَلْقَى مَعَاذِیرَهُ، دَسَّاهَا، چقدر اصول کاربردی برای جهاد تبیین می‌توان به‌ دست آورد چون خداوند دارد به ما یاد می‌دهد که انسان این ویژگی‌ها را دارد… مثلاً گاهی شما با یک کسی به‌صورت چهره به چهره صحبت می‌کنی، یک سوزن به خودت بزن، مثلاً بگو: من یک عیبی دارم که این‌طوری است… تو هم قبول می‌کنی که این عیب را داری؟ او هم احتمالاً می‌گوید: حالا که این‌طوری گفتی، مجبورم بپذیرم که من هم این عیب را دارم…

یا اگر طرف حاضر نشد این عیب را بپذیرد، شما یکی از خوبی‌های او را بازگو کن و بگو: تو این خوبی را داری… وقتی ببیند که شما حاضر هستی یک خوبیِ او را بگویی، او هم حاضر می‌شود یک عیبش را بپذیرد. مثلاً بگو: تو فلان دیدگاه‌هایت خیلی هوشمندانه است، ولی این نکته را هم توجه کن… حالا آماده شده است که بپذیرد.

حالا اگر یک جایی جهاد تبیین خیلی سخت بود و اصلاً دیگر نپذیرفتند، اصلاً دیگر نشد حرف بزنی، چه‌کار باید کرد؟ این‌جاست که فاطمۀ زهرا(س) بین در و دیوار فریادش بلند می‌شود، امام‌ حسین (ع) به قتلگاه می‌رود و روضه‌ها شکل می‌گیرد. یعنی شما می‌توانید سخن حق را قبول نکنید ولی نمی‌توانید اثر خون ما را ضایع کنید، چون خدا قول داده است که خون شهید ضایع نشود. وَ الَّذینَ قُتِلُوا فی‏ سَبیلِ اللَّهِ فَلَنْ یُضِلَّ أَعْمالَهُمْ (سوره محمد بخشی از آیه 4)

در کربلا به امام حسین(ع) اجازۀ سخنرانی ندادند. وقتی می‌خواست برای آنها حرف بزند، نامردها گفتند: او هم مثل پدرش علی(ع) زیاد حرف می‌زند… اینقدر دل اباعبدالله الحسین را در کربلا رنجاندند. باشد اجازه نمی‌دهید حرف بزنیم؟ سرها به نیزه‌ها بلند شد، مانند پرچم‌ها و خورشیدهایی که راه را نشان می‌دادند. اولیاء خدا پای جهاد تبیین، خون دادند.

به امام حسین می‌گفتند: یا اباعبدالله بچه‌هایت را کجا می‌بری؟ مگر جنگ نمی‌روی؟ آنها هم که نامرد هستند، نروید اوضاع خطرناک است… آقا نمی‌توانست به آنها جواب بدهد و اگر جواب می‌داد هم نمی‌فهمیدند. شاید جواب امام حسین(ع) که نتوانست بیان کند این بود: مردهای ما که شهید خواهند شد، اما این بچه‌ها بعد از ما از این دیار به آن دیار می‌روند و حقایق را برای مردم روشن می‌کنند.بچه‌های حسین و زینب کبری (س)این کار بزرگ را انجام دادند…(پایان)

*بسم الله الرحمن الرحيم* 

*قسمت چهاردهم: موضوع جهاد تبیین*

منظور از قیل باطل فقط سخن دروغ نیست، فقط شایعه و تهمت نیست، قیل باطل ممکن است سخن درستِ نابجا باشد؛ هر سخنی که باطل است بیشتر می‌چرخد. اصلاً بعضی از روزنامه‌نگارها هنرشان تولید قیل باطل است برای تیترها. می‌گوید این‌طوری بیشتر خوانده می‌شود. چرا؟ چون مردم دنبال حرف غلط هستند.

تولید سخن باطل زحمتی ندارد، زود هم منتشر می‌شود، این رساندن حرف حق است که زحمت و جهاد لازم داردما در زمانی زندگی می‌کنیم که در جامعۀ بشری، به‌طور طبیعی سخن باطل بیشتر جذابیت دارد و به آن می‌چسبد. در چنین شرایطی شما اگر بخواهی سخن حق بگویی، معلوم است که باید جهاد کنی! آن کسی که سخن باطل تولید می‌کند، لازم نیست زیاد زحمت بکشد.

تولید سخن باطل زحمتی ندارد، اتفاقاً زود هم منتشر می‌شود! این رساندن حرف حق است که زحمت و جهاد لازم دارد. تولید سخن باطل نه‌تنها جهاد و زحمت نمی‌خواهد بلکه پول هم گیرت می‌آید؛ راحت فالوورهایت زیاد می‌شوند. حرفت را همه نقل می‌کنند. ولی برای تبیین، باید خیلی زحمت بکشی. چرا؟ چون مردم به‌راحتی نمی‌پذیرند. این است که جهاد تبیین لازم می‌شود. پس عامل دوم پیچیدگی انسان، بیماریهای روحی انسان و ضعف‌های جامعه است که باعث می‌شود انسان به جهاد تبیین نیاز پیدا کند.

ان شاءالله در جلسات دیگری دلایل دیگری را باید بگوییم برای اینکه چرا جهاد تبیین لازم شده است؟ و بعد شما همین‌ها را می‌توانید در جهاد تبیین استفاده کنید! مثلاً وقتی خواستی به کسی یک حرف حقی را بگویی، اول به او بگو: آیا الان حسّ مجادله داری؟ یا آماده‌ای حق را بپذیری؟ آیا می‌خواهی توجیه کنی؟ آیا می‌خواهی پنهان کنی؟ یا اینکه اگر حرف حقی را بشنوی، آن را می‌پذیری.( ادامه دارد…)

*بسم الله الرحمن الرحيم* 

*قسمت سیزدهم: موضوع جهاد تبیین*

پس انسان یا خودش را تزکیه می‌کند، یا کار بدِ خودش را توجیه می‌کند. ببینید انسان چه موجود توجیه‌گری است! دَسَّاهَا به این معناست که انسان عیب خودش را با یک بهانۀ خوب می‌پوشاند.  یکی از صورت‌های دَسَّاهَا توجیه شرعی آوردن برای کار بد است. این آدم، پاک نمی‌شود. یا توجیه شرعی می‌آورد، یا توجیه عرفی می‌آورد! دسّها به این معنا نیست که انسان جنایت کرده باشد؛ نه! بلکه برای اشتباه خودش توجیه‌های خوب و شرعی می‌آورد که بگوید کار من اشتباه نیست.

چرا تبیین لازم است؟ چون انسان موجود مکّار، توجیه‌گر و مجادله‌کننده‌ای است و از زیر حرف حق در می‌رود. پس اگر دیدی طرف نمی‌پذیرد، و زیر بار نمی‌رود، یک‌بار یا چند بار دیگر برایش از زوایات مختلف توضیح بده و تبیین کن. چرا جهاد تبیین لازم می‌شود؟ به‌خاطر توجیه‌گری انسان. خدا نکند یک راه غلطی را یک کسی انتخاب بکند، دیگر نمی‌شود با او حرف زد!

*اگر یک جامعه، زیر بار حرف حق نرفت چه‌کار باید کرد؟*

این در مورد یک انسان بود؛ دربارۀ جامعه هم همین‌طور است! ولی به صورت خاص در مورد جامعه یک جمله‌ای از کلام حضرت زهرا(س) بگویم که روضۀ بحث ما هم هست. بزرگ تبیین‌کننده، بزرگ جهادگر تبیین در صدر اسلام بی‌تردید فاطمۀ زهرا(س) بود. فاطمۀ مرضیه(س) در آن شرایط هولناک و سخت، با پهلوی شکسته چهل شبانه‌روز، روز و شب درِ خانۀ کسانی را زد که یک نفر هم به او پاسخ نداد اما ایشان دست از جهاد تبیین برنداشت.

ایشان در مسجد سخنرانی کرد و یک ویژگی روانشناختی از جامعۀ مدینه اعلام کرد. فرمود: مَعَاشِرَ الْمُسْلِمِینَ الْمُسْرِعَةَ إِلَى قِیلِ الْبَاطِلِ الْمُغْضِیَةَ عَلَى الْفِعْلِ الْقَبِیحِ الْخَاسِر(احتجاج -ج1ص 106) ای مردمی که حرف غلط را زودتر می‌پذیرید.

الآن یک شایعه علیه نظام جمهوری اسلامی و علیه آدم‌های خوب درست بشود، هزار برابر پخش می‌شود تا یک حرف خوب! حرف خوب، زیاد پخش نمی‌شود و زیاد کسی باز ارسالش نمی‌کند فوروارد نمی‌کند باید خودت را بکشی تا یک حرفِ درست، برود و بین مردم بچرخد. اما سخن باطل، راحت می‌چرخد و پخش می‌شود.( ادامه دارد…)

*بسم الله الرحمن الرحيم* 

*قسمت دوازدهم: موضوع جهاد تبیین*

ده نفر، ده نفر می‌آورند و تک‌تک امتحان می‌گیرند، بعد هم به بعضی از این ده نفر، ده دلار می‌دهند. به بعضی از این ده نفر پنج دلار می‌دهند. به بعضی از این ده نفر یک دلار می‌دهند. به بعضی‌ها هم هیچ‌ چیزی نمی‌دهند. اینها هم از همدیگر خبر ندارند. بعد اینها از اتاق آزمایش بیرون می‌روند و در یک جایی در کنار هم می‌ نشینند و مثلاً قهوه می‌خورند و بعد هم به خانه می‌روند. 

وقتی در کنار هم نشستند، یک کسی بین آنها حرف می‌اندازد که اصلاً چه آزمایش بیخودی بود! بعضی‌ها می‌گویند: بله، کار خیلی بیخودی بود اما بعضی‌ها می‌ گویند: نه! جالب بود؛ یک تمرکزی ایجاد می‌کرد و شروع می‌کنند به توجیه کردنِ این کارِ بیهوده… 

شاید تصور کنید آنهایی که بیشتر پول گرفتند، بیشتر دفاع می‌کنند و توجیه می‌کنند، درحالی‌که اتفاقاً آنهایی که کمتر پول گرفتند بیشتر دفاع می‌کنند. آن کسی که پول گرفته، در ازای چند دقیقه وقتی که صرف کرده، یک پولی گرفته و یک فاید‌ه‌ای به‌دست آورده و دیگر نیازی ندارد از آن کار دفاع کند. لذا وقتی بگویند که این کار احمقانه‌ای بود، او قبول می‌کند، و می‌گوید: بله، ولی من پولش را گرفتم و گذاشتم توی جیبم. اما آن کسی که پول نگرفته، پیش خودش می‌گوید: مگر می‌شود من کار بیخودی انجام بدهم؟! 

لذا ذهنش شروع می‌کند به تولید دلیل و سعی می‌کند این کار بیهوده را توجیه کند. انسان موجود توجیه‌گری است و وقتی اشتباه می‌کند، نمی‌خواهد بپذیرد.

انسان یا خودش را تزکیه می‌کند، یا کار بدِ خودش را توجیه می‌کند

با توجه به توضیحات فوق، سوره قیامت آیه 15 -وَلَوْ أَلْقَى مَعَاذِیرَهُ، از جهاتی شبیه همان أَكْثَرَ شَيْءٍ جَدَلًا - سوره کهف بخشی از آیه 54- است. 

یک آیۀ دیگری از قرآن برای شما بخوانم. در سورۀ شمس آیه 9، پروردگار بعد از چندین قسم و سوگند، می‌فرماید: قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَکَّاهَا، رستگار می‌شود کسی که خودش را تزکیه بکند، سوره شمش آیه 10- وَقَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا،در مقابل زَکَّاهَا چه مفهومی قرار دارد؟ دَسَّاهَا. هر کسی که خودش را تزکیه نکرد، درواقع چه‌کار کرده است؟ نمی‌فرماید که او خودش را خراب کرده یا خودش را به حال خوبی نرسانده است، بلکه می‌فرماید دَسَّاهَا. یعنی چه؟ یعنی برای کار خودش توجیه می‌آورد و کار بد خودش را توجیه می‌کند.(ادامه دارد…)

*بسم الله الرحمن الرحيم* 

*قسمت يازدهم: موضوع جهاد تبیین*

دلیل دوم برای لزوم تبیین: طبق آیه قرآن انسان اهل جدل است و به‌راحتی حرف حق را نمی‌پذیرد

الآن شما همین آیۀ قرآن را مادۀ دوم جهاد تبیین قرار بدهید؛ ما انسان‌ها اهل مجادله هستیم، جدل می‌کنیم و زیر بار نمی‌رویم یعنی دنبال مستمسک می‌گردیم که از زیر حرف حق، در برویم! این را خداوند می‌فرماید و خدا لازم دانسته است این را در قرآن به ما بگوید. این خیلی مهم است! آن‌وقت بنده وقتی این آیه را به دانشجوها می‌گویم، یک دانشجوی ارشد می‌گوید: من سالهاست که در این کشور دارم زندگی می‌کنم، همۀ هیئت‌ها را رفته‌ام، بچۀ مذهبی هستم، اما در مسجد و مدرسه و دانشگاه، هیچ‌ کسی این آیۀ قرآن را تا حالا به من نگفته بود! درحالی‌که از اولین آیه‌های قرآن است که باید به همه آموزش داده بشود: ای انسان، تو موجودی اهل جدل هستی جدل یعنی چه؟

 یعنی نمی‌خواهد حرف حق را قبول کند، لذا مدام برای خودش دلیل جور می‌کند، ذهنش دلیل می‌تراشد تا از زیرش در برود. مثلاً وقتی یک حرف سادۀ خدا و پیغمبر را به او بگویند، دنبال دلیلی می‌گردد که آن را نپذیرد.

چرا تبیین لازم است؟ چون انسان اهل جدل است، *کَانَ الْإِنْسَانُ أَکْثَرَ شَیْءٍ جَدَلًا*- لذا برای تبیین، یک نوع جهاد و یک فعالیت سخت و فراوان و پرفشار هم لازم است. این انسانی حرف حق را نمی‌ پذیرد و مدام مجادله می‌کند، با کمک تبیین، نگهش دار.

یکی دیگر از ویژگی‌های روانی انسان که در قرآن به آن اشاره شده، این است که می‌فرماید:سوره قیامت آیه 14و 15 - بَلِ الْإِنْسَانُ عَلَى نَفْسِهِ بَصِیرَةٌ (۱۴) وَلَوْ أَلْقَى مَعَاذِیرَهُ (۱۵) انسان کسی است که عذر تراشی می‌کند، یعنی یک اشتباهی کرده است و برایش عذرِ بیهوده می‌آورد. 

مثلاً کسی که فحش داده است، در توجیه این کار زشت، عذر و بهانه می‌آورد. این عذر را ذهن آدم درست می‌کند و هیچ‌ وقت خودش را محکوم نمی‌کند! هیچ‌ وقت راه غلطی که انتخاب کرده است را پس نمی‌زند. ابلیس هم روان‌شناسی بلد است و به تعبیر ما، فوق‌تخصص روان‌شناسی است. اصلاً تیپ‌شناسیِ شخصیت دارد.

ابلیس می‌گوید: من وقتی انسان را وادار به یک گناه بکنم، دیگر او خودش دنبال من می‌آید، چون مجبور است آن گناهش را توجیه کند. مثلاً می‌گوید نه، آخر می دانید چیست….

وقتی این را گفت، درواقع شروع کرده از خودش دفاع کردن، دیگر بقیۀ حرف‌ هایش همان حرف ابلیس خواهد بود… به همین دلیل، فرموده‌اند که زود استغفار کنید. زبان‌تان به اینکه خدایا من غلط کردم باز باشد و البته انسان معمولاً نمی‌تواند این کار را بکند و برایش سخت است.

در روان‌شناسی هم همین را می‌گویند. یک آزمایش جالب در روان‌شناسی هست، می‌گویند: یک گروهی را آوردند و به آنها گفتند «این مکعب‌ها را روی هم بچینید» بعد دوباره مکعب‌ها را به‌هم می‌زنند و می‌گویند دوباره بچینید… و دوباره بچینید. بعد می‌گویند: خیلی ممنون، حالا بفرمایید بروید!( ادامه دارد…)